Wat willen we komend jaar bereiken?
Besluit raad 13 november 2024
Op basis van het amendement ‘Leidende principes voor zorg, welzijn en ondersteuning’ is een beslispunt toegevoegd:
- Richting te geven aan de huidige te maken keuzes in het sociaal domein door de volgende 10 leidende principes vast te stellen:
- De sociale basis is het fundament voor het sociaal domein.
Welzijn, kansengelijkheid en gezondheid voor iedere Nijmegenaar zijn gebaat bij een sterke sociale basis. Die ontwikkelt zich in de wijken waar mensen met elkaar samenleven. We willen dat dit een stevig fundament is en daarom investeren we daarin.
We verkennen de inzet van een (deels) revolverend investeringsfonds. We proberen ook andere partijen, zoals de zorgverzekeraars te verleiden om daaraan bij te dragen. Zo kunnen we geld dat we besparen door preventie opnieuw investeren in nieuwe initiatieven voor versterking van de sociale basis.
- Met en voor de stad
Als gemeente kunnen en willen we het niet alleen. Het cement in onze stad vormen we samen met netwerken en organisaties, of dat nu vrijwilligers, bedrijven of instellingen zijn. Onze ambitie is dat al deze organisaties in de stad solidair zijn met elkaar, elkaar weten te vinden en initiatieven samen oppakken en dat de gemeente dit faciliteert. Dan ontstaan er programma overstijgende plannen die het verschil kunnen maken.
- Een opdracht gestuurde aanpak voor het sociaal domein: van organisaties financieren naar opdrachten voor de stad financieren
Een logische vervolgstap op het voorgaande principe is dat onze focus verschuift: van financieren van afzonderlijke organisaties naar financieren van opdrachten (en daarmee oplossingen) voor de stad. We organiseren onze samenwerking langs de lijn van gemeenschappelijke doelen, waardoor onze inwoners beter geholpen worden.
- We weten wat werkt, wat de lasten en baten zijn, zowel maatschappelijk en financieel, en waar we het beste op kunnen inzetten
We werken vaker met ‘maatschappelijke businesscases’, zodat voor de gemeenteraad duidelijker is welke investeringen we doen in de sociale basis en welke opbrengsten we daarbij verwachten. Daarbij gaat het ons met nadruk niet alleen om financiële, maar juist ook om maatschappelijke baten. Juist in het sociaal domein is het maatschappelijk rendement belangrijk en daarom is het van belang daar nog duidelijker op te sturen. Daarmee voorkomen we ook dat alleen de financiële lasten en baten bepalen wanneer iets geslaagd is.
- We verdelen de zorg eerlijk: in Nijmegen krijg je de hulp en ondersteuning die je nodig hebt: niet minder, maar ook niet meer
Zo zorgen we ervoor dat een te grote zorgvraag bij de een, niet zorgt voor een te klein zorgaanbod voor de ander. Mensen die het moeilijk vinden om een hulpvraag te stellen, bieden we laagdrempelige ondersteuning bij hun aanvraag.
- Zorg en ondersteuning is collectief, tenzij een individueel traject passender is
Zo kunnen we mensen met dezelfde hulp- of zorgvraag samen, sneller en beter helpen. Wanneer een inwoner enkel geholpen kan worden of beter geholpen is met een individueel traject dan blijft dit mogelijk.
- Als het aan het begin afgesproken einddoel bereikt is, wordt het zorgtraject afgerond
We stimuleren dat volwassen en jongeren met hun ouders zelf doen wat ze zelf kunnen, waar nodig met ondersteuning vanuit de sociale basis. Er is altijd ruimte voor maatwerk, als tijdens het traject blijkt dat aanvullende inzet nodig is. We pakken dit dan op in een nieuw traject.
- Huishoudens die gebruik maken van 5 of meer regelingen benaderen we proactief, met respect voor privacywetgeving wanneer gegevens gedeeld worden
We gaan door met de doorbraakaanpak, en zetten deze actiever in. Nijmeegse huishoudens die gebruik maken van 5 of meer regelingen worden proactief (rekening houdend met privacy etc.) benaderd, in aanvulling op de huidige situatie waarin de doorbraakaanpak vooral reactief wordt ingezet.
- We onderzoeken of eigen bijdragen inkomensafhankelijk kunnen
Dit is allereerst een landelijke afweging. Als de mogelijkheid er komt, kijken we op welke manier dit principe ondersteunend kan zijn aan onze andere principes.
- Housing First: voor alle leeftijden en in ieder geval ook voor jongeren
Een dak boven je hoofd is de belangrijkste vorm van preventie en welzijn. Om persoonlijke, maatschappelijke en financiële lasten nu en in de toekomst te verminderen zetten we ons actief in om de dak- en thuisloze mensen, en ook jongvolwassen in onze regio duurzaam te huisvesten.
B. Als raad en college, ieder vanuit zijn eigen rol, deze principes verder uit te werken en hierover het komende jaar met elkaar in gesprek te gaan. Op die manier werken we concreet aan een stevige sociale basis in alle Nijmeegse wijken.
Inleiding
In 2025 en verder zullen we fors moeten bezuinigingen binnen het programma Welzijn, wijkontwikkeling en zorg. Bij de bespreking van het koersdocument heeft de gemeenteraad besloten tot een taakstelling van €17 miljoen in het sociaal domein. De voornaamste bezuinigingen moeten voortkomen uit de invoering van bestedingsruimten in de contracten voor Wmo en Jeugd. Hoewel de taakstelling voor 2025 en verder fors is, geloven we dat we met deze maatregel zowel de zorg betaalbaar houden en richting de stad de boodschap afgeven dat we het ons niet kunnen permitteren om het zorggebruik oneindig te laten groeien. Met bestedingsruimten maken we zorginstellingen deelgenoot van dit probleem en prikkelen we de zorginstellingen tot meer doelrealisatie. Ook zullen we gezamenlijk op moeten trekken om ook weer oplossingen voor problemen in de sociale basis te vinden.
Voorts gaan we de winteropvang voor dak- en thuislozen versoberen en zullen we huiskamer de Cirkel sluiten. Ook zullen we binnen de sociale basis – onder andere welzijn, gezondheid, jongerenwerk, ontmoetvoorzieningen, inclusie, onze inzet moeten verminderen en gaan we op een andere manier invulling geven aan het mantelzorgcompliment. Dit zijn geen gemakkelijke keuzes, maar ze zijn wel nodig.
Toch blijven we ook heel veel dingen wel doen. Wij blijven investeren in de sociale basis en in verbindingen in de buurt die gezond samenleven versterken. We blijven streven naar een vitale samenleving waarin Nijmegenaren elkaar ontmoeten, in beweging zijn, zich gezond voelen, elkaar steunen en zo samen kunnen bijdragen aan het versterken van onze samenleving en stad. Wij blijven gemeenschappen stimuleren en inzetten op de leefomgeving van mensen, omdat een vitale leefomgeving bewezen effectiever is dan wat ieder voor zich kan bereiken in het verbeteren van het welbevinden.
Ook blijven wij ongelijk investeren om kansen te bieden aan inwoners in kwetsbare situaties. We willen een nieuwe generatie Nijmegenaren met minder achterstanden laten opgroeien. We investeren in jeugd en jongeren en bieden hulp aan inwoners die onze steun of zorg nodig hebben en dit niet zelf kunnen organiseren en/of betalen.
Hierna zijn de ambities en doelen benoemd en worden per doel de concrete activiteiten voor 2025 uiteengezet om deze doelen te bereiken.
Ambitie :
Inwoners voeren eigen regie over hun leven, gezin en gezondheid en actief deelnemen aan de maatschappij. Men heeft respect voor elkaar en ondersteunt elkaar
Doel: Inwoners nemen actief deel en dragen bij aan de samenleving
Activiteiten
- Ruimte voor ontmoeting
We hebben aandacht voor ruimte voor ontmoeting. Inwoners komen op deze plekken met elkaar in contact. Ze kunnen hier ook meedoen met activiteiten en worden ondersteund om zelf in actie te komen.We kunnen niet tegemoet komen aan alle initiatieven en zullen keuzes moeten maken welke bestaande ontmoetingsvoorzieningen en nieuwe (inwoners)initiatieven we nog kunnen ondersteunen. Daarbij hebben we extra aandacht voor de ontmoeting die bijdragen aan de afschaling van zorg.
- Vrijwilligerswerk
We halen de behoeftes in de ondersteuning van het vrijwilligerswerk op. We doen dit samen met diverse organisaties en inwoners. We bepalen de rol van de gemeente in een toekomstbestendig vrijwilligersklimaat.
Doel: Gehouden en vrijlevende dieren ontvangen ondersteuning waar gezond en goed leven in het geding is
Activiteiten
- We blijven ondersteuning geven aan dieren (gehouden en wildlevend) waar dat nodig en gepast is.
In 2025 gaan we aan de slag met meerdere activiteiten uit de nieuwe Uitvoeringsagenda Dieren. Dit omvat onder andere het met de Dierenambulance Nijmegen verder werken aan het traject richting nieuwe huisvesting. Aandacht voor biodiversiteit én informatie en educatie voor onze inwoners maken ook deel uit van deze uitvoeringsagenda.
Doel: Inwoners van Nijmegen kijken naar elkaar om in het dagelijks leven
Activiteiten
- We blijven werken aan tijdige en passende ondersteuning voor mantelzorgers
We gaan aan de slag met de aanbevelingen uit de evaluatie van het mantelzorgbeleid. Dit doen we door middel van een ontwikkelagenda met de volgende drie pijlers: 1) De bekendheid van Mantelzorg Nijmegen vergroten onder inwoners; 2) Een integrale benadering van mantelzorg bevorderen, zowel intern als extern; 3)Blijvende aandacht voor specifieke groepen mantelzorgers.
Doel: Inwoners van Nijmegen kunnen (vrij) zichzelf zijn en worden hierin geaccepteerd
Activiteiten
- Versterken antidiscriminatie
We geven aandacht aan ons koloniaal- en slavernijverleden en hoe dit doorwerkt in de huidige tijd. Onder meer naar aanleiding van het opleveren van het onderzoek naar de betrokkenheid van ons stadsbestuur bij slavernij. Daarnaast stellen we met maatschappelijke partners en inwoners een plan op, gericht op het voorkomen en tegengaan van discriminatie. Met extra beschikbare rijksmiddelen en middelen uit het coalitieakkoord gaan we in 2025 dit plan uitvoeren met antidiscriminatie-maatregelen op diverse beleidsterreinen.
- We maken werk van de inclusie voor mensen met een beperking
In 2025 werken we verder aan de uitvoeringspunten van het Actieprogramma inclusie, gericht op mensen met een beperking. Dit doen we samen met ervaringsdeskundige inwoners en de betrokken maatschappelijke partners. Belangrijke thema’s voor 2025 zijn: wonen, communicatie en sociale toegankelijkheid. Ook starten we in 2025 met de Stimuleringsregeling Toegankelijkheid, waarmee we ondernemers ondersteunen bij het verbeteren van de fysieke en digitale toegankelijkheid van hun onderneming.
- We werken aan de inclusie van lhbtiq+ personen
We werken samen met het regenboognetwerk aan de inclusie van lhbtiq+ inwoners van Nijmegen. We hebben aandacht voor acceptatie van lhbtiq+ personen binnen de sportverenigingen via de pilot ‘lhbtiq+ inclusie in de sport’. We gaan aan de slag met de resultaten uit de lhbtiq+ monitor die we in 2024 hebben uitgevoerd.
Doel: We hebben een stevig opvoedklimaat rond gezinnen, in wijken en scholen
Activiteiten
- In de Preventieplatforms Jeugd 12- en 12+ blijven we bouwen aan een sterk voorliggend aanbod in de stadsdelen
In Nijmegen Noord hebben de deelnemers van het preventieplatform 0-12 jaar gezamenlijk gewerkt aan de 'hand van Noord'. Dit platform omvat de volgende organisaties: alle scholen in Nijmegen-Noord, de kinderopvang, Bindkracht10, Buurtteams Jeugd en Gezin, GGD Gelderland-Zuid, het Sportbedrijf, alle huisartsenpraktijken, de Lindenberg en de Gemeente Nijmegen. Met de 'hand van Noord' wordt bij ouders en opvoeders bewustwording gecreëerd over de eigen rol en mogelijkheden die ouders en kinderen hebben om hun mentaal welbevinden te versterken. Het doel is om gezinnen te ondersteunen en versterken bij gewone opvoed- en opgroeivragen. Komend jaar rollen we deze campagne uit en evalueren we deze om hiervan te leren voor implementatie in andere stadsdelen.
- We bezuinigen € 350.000 op jeugdwelzijnswerk
We ontkomen niet aan een bezuiniging van 5% op de subsidies voor jeugdwelzijnswerk. Deze bezuiniging gaat in per 2026 en bereiden we voor in 2025. We kiezen ervoor om het vrijwillig jeugdwerk en het aanbod voor kinderen en jongeren in de meest kwetsbare situaties zoveel mogelijk te ontzien. Deze bezuiniging zal ingevuld worden binnen het facultatief aanbod van de GGD voor 0-4 jarigen en het aanbod voor opvoedingsondersteuning 0-12 jarigen.
- We werken aan jongerenwerk in de wijken en investeren in jongeren in sociaal kwetsbare situaties
De maatschappelijke opgaven vanuit welzijn, zorg en veiligheid integreren we tot heldere en meetbare opdrachten aan onze maatschappelijke partners. We maken gebruik van nieuwe inzichten en relevante data, brengen focus aan op de doelgroep en de doelstelling van het jongerenwerk. Zo komen we tot betere bestuurlijke keuzes. We investeren in jongeren in een sociaal kwetsbare situatie vanuit een solide basis op de vindplaatsen school, thuis en vrije tijd. Hiermee verminderen we geïndiceerde vormen van jeugdhulp, voorkomen we dat jongeren ontsporen en helpen jongeren terug op de rails.
- Preventie met gezag
Samen met onze maatschappelijke partners zetten we interventies in om kinderen en jongeren vroegtijdig te informeren en ondersteunen wanneer er risico's zijn op risicovol gedrag en/of het in aanraking komen met criminaliteit. We werken nauw samen met het onderwijs en met de partners in de wijk.
Doel: Kinderen en hun ouders worden laagdrempelig, dichtbij en deskundig ondersteund als zij problemen ervaren met opvoeding en/of kansrijke ontwikkeling, indien nodig met specialistische jeugdhulp
Activiteiten
- We verlengen het contract met Buurtteams Jeugd en Gezin en blijven investeren in basishulp, samenwerking met het onderwijs en de expertise m.b.t. complexe casuïstiek en veiligheid
De Buurtteams Jeugd en Gezin zijn ruim 3 jaar operationeel. Volgens de evaluatie uitgevoerd door adviesbureau Hiemstra & De Vries is de opzet en werkwijze al in grote mate conform de eisen die de Hervormingsagenda Jeugd stelt aan stevige lokale toegangsteams. De drie belangrijkste thema’s voor de doorontwikkeling blijven meer basishulp en minder indicaties, samenwerking met kinderopvang en onderwijs, veiligheid en complexe casuïstiek. In samenhang met de sturing op de bestedingsruimtes ambulante jeugdhulp zetten we in op een sterk voorliggend en collectief aanbod om de inzet van jeugdhulp waar mogelijk te voorkomen. Het vakmanschap op het gebied van veiligheid en complexe casuïstiek (inclusief regievaardigheden) wordt versterkt met gerichte trainingen voor de gezinswerkers van de Buurtteams Jeugd en Gezin, we blijven aandachtsfunctionarissen veiligheid inzetten in ieder Buurtteam Jeugd en Gezin en maken duidelijke samenwerkingsafspraken met onder meer Veilig Thuis, de Gecertificeerde Instellingen en de Regieteams. Ook zijn de Buurtteams actieve partner in de Proeftuin Kind- en Gezinsbescherming in Dukenburg.
- We implementeren de nieuwe contracten voor ambulante jeugdhulp:
Met de nieuwe inkoop voor ambulante jeugdhulp versterken we de beweging naar meer collectief en voorliggend aanbod en een grotere inzet van basishulp in plaats van tweedelijnszorg. We gaan vanuit het contractmanagement nadrukkelijker sturen op efficiënte doelrealisatie door zorgaanbieders. We gaan komend jaar ook beter kijken naar de aansluiting tussen welzijn, zorg en onderwijs, met name in het voortgezet onderwijs. Het jongerenwerk in het voortgezet onderwijs (VO) speelt daarin een belangrijke rol, maar we willen ook starten met een regionaal ‘VO-team’ op enkele scholen, om zo ervaring op te doen met de aanwezigheid van gezinswerkers op deze scholen. We verwachten dat de tarieven als gevolg van de aanbesteding en de noodzaak om reële tarieven te betalen zullen stijgen, hiermee hebben we rekening gehouden in onze begroting.
- We scherpen onze beleidsregels en verordening verder aan op respijtzorg, gebruikelijke zorg en reikwijdte
Om de beweging naar meer gewone oplossingen, meer collectief en minder individuele jeugdhulp te ondersteunen is het nodig om ook onze beleidsregels en verordening komende jaren verder aan te scherpen. Dit geeft ook de Buurtteams de nodige juridische rugdekking en houvast. Ook is er landelijke jurisprudentie over welke gebruikelijke zorg van ouders mag worden verwacht die we moeten verwerken in onze verordening. Vooruitlopend op de landelijke discussie over reikwijdte onderzoeken we komend jaar welke stappen we in Nijmegen willen zetten op aanscherping. Gezien de schaarste aan professionals en middelen en de druk op de jeugdhulp is het goed hier kritisch naar te kijken.
- We verbreden de aanpak bestedingsruimte voor ambulante jeugdhulp met een taakstelling van €6 miljoen
We zetten de gehanteerde werkwijze rondom bestedingsruimtes voor begeleidingsaanbieders in 2025 voort en verbinden hieraan met ingang van 2025 een bezuinigingstaakstelling van € 6 miljoen structureel. We proberen de groei van jeugdhulp €6 miljoen minder te latent toenemen: de inzet is dus niet om minder jeugdhulp t.o.v. eerder in te zetten, maar om de groei te remmen. In 2025 verbreden we de succesvolle werkwijze die we in 2023 hebben ontwikkeld met het inkaderen van de bestedingsruimte voor ambulante begeleiding (‘budgetplafonds’) naar andere vormen van ambulante jeugdhulp per 2026. De methode heeft laten zien dat met het bieden van alternatieven voor kinderen en gezinnen, het mogelijk is de alsmaar toenemende instroom in ambulante begeleiding om te kunnen buigen. Gezien de druk op zorg en toekomstige krapte op de arbeidsmarkt dreigt de zorg zonder ingrijpen onbetaalbaar en onuitvoerbaar te worden. We zien kansen om het geleerde breder in de praktijk te brengen, maar dit vraagt ook investeringen in het voorliggend aanbod. Het gaat dus om een breder palet aan elkaar aanvullende en versterkende maatregelen. Er is overigens wel een risico dat we deze doelstelling in 2025 nog niet realiseren in verband met het te lopen proces.
- We passen het Ecosysteem Mentale Gezondheid (GEM) toe in Noord
De GEM-aanpak borduurt voort op de nieuwe GGZ zoals die in de volwassenen-sector in opkomst is, gedragen door een aantal innovatieve psychiaters. In Nijmegen maken we de vertaalslag van die beweging naar jeugd en gezin. We leggen de focus op herstel en op de dagelijkse context in plaats van op behandelingen en medicijnen. We verwachten dat we hiermee kinderen en gezinnen sneller en meer kunnen steunen, zeker als er sprake is van wachttijden. We beseffen dat dit een cultuurverandering in de sector is en dat het gaat om een veranderingstraject van meerdere jaren. We starten met een veranderatelier in Nijmegen Noord, omdat daar veel mentale problematiek bij kinderen en jongeren is en het aantal kinderen en jongeren daar nog flink gaat groeien de komende jaren.
- We stellen een nieuwe aanpak Zorg Binnen Onderwijs (ZBO) op
In schooljaar 2023-2024 zijn we (regionaal) op drie verschillende locaties voor speciaal onderwijs gestart met een pilot voor capaciteitsfinanciering van zorg binnen onderwijs (reguliere begeleiding en persoonlijke verzorging). Deze pilots lopen tot eind 2024 en worden geëvalueerd samen met de onderzoeksbureaus Oberon en DSP. De lessen uit deze pilots nemen wij mee bij het opstellen van een nieuwe ZBO-aanpak.
Doel: Inwoners worden beschermd tegen infectieziekten, ongunstige milieufactoren en seksuele gezondheidsrisico’s
Activiteiten
- We hebben aandacht voor gezondheidsrisico's
Op basis van de Wet publieke gezondheid (Wpg) zorgen we via de GGD voor infectieziektebestrijding. Onder de infectieziektebestrijding hoort volgens de Wpg in ieder geval:
- het nemen van algemene preventieve maatregelen op het gebied van infectieziekten:
- bestrijden van tuberculose en seksueel overdraagbare aandoeningen;
- bron- en contactonderzoek bij meldingen.
In Nijmegen kunnen jongeren met vragen over seksualiteit ook in 2025 (gratis en anoniem) advies krijgen op ons Sense-spreekuur. Daarnaast verzorgt de GGD ook soa-testen en - behandeling voor jongeren en (andere) risicogroepen.
Doel: De gezondheid van Nijmegenaren wordt bevorderd door een preventieve basisinfrastructuur en een integrale aanpak.
Activiteiten
- We bieden voorlichtings- en preventieprogramma's aan en gaan door met het versterken van preventiestructuren stadsbreed en in de wijken
De afdeling Gezond Leven van de GGD ontwikkelt en implementeert voorlichtings- en preventieprogramma's voor diverse doelgroepen. Deze programma's voert de GGD in samenwerking met scholen (Gezonde School) en preventiepartners in de stadsdelen en wijken (Gezonde Wijk) uit. Een deel van de uitvoering van deze programma's staat onder druk als gevolg van financiële krapte.
Met het groeiende netwerk van "Wij zijn Groen, Gezond en in Beweging Nijmegen (GGiB) versterken we preventiestructuren stadsbreed. Zo werken we in Nijmegen op verschillende manieren aan het bevorderen van een gezonde leefstijl voor alle inwoners.
Daarnaast gaan we in 2025 samen met partners in de regio aan de slag met het inrichten van de regionale ketenaanpakken voor het investeren in een kansrijke start, het stimuleren van een gezond gewicht onder jongeren en volwassenen en het zorgen voor valpreventie.
Doel: Gezondheidsverschillen in Nijmegen worden kleiner doordat we mensen met verhoogde gezondheidsrisico’s extra ondersteunen
Activiteiten
- We verbeteren gezondheid in de stadsdelen
We gaan met onze partners door de met de diverse activiteiten en initiatieven op gebied van gezond en veilig opgroeien, gezond gedrag, mentale gezondheid, gezond ouder worden en gezonde leefomgeving. Zo werken we met de Gezondheidsagenda 2025 e.v. en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) aan gezondheidswinst voor iedereen. We maken duidelijke keuzes en richten ons op Nijmegenaren in de meest kwetsbare situaties, zodat hun kansen op een gezond leven toenemen. Die keuze betekent in een aantal gevallen ook ongelijke investeringen en vraagt om extra domein overstijgende inzet.
In ieder stadsdeel, iedere wijk en iedere buurt verschilt de gezondheidssituatie en liggen er unieke kansen voor gezondheidsbevordering en -bescherming. Via de opgaven een sterke sociale basis en de preventieplatforms analyseren we hoe we de gezondheid in de kwetsbare stadsdelen kunnen verbeteren. Ook kijken we naar de samenhang met andere problemen in het stadsdeel/de wijk/de buurt om te zoeken naar slimme oplossingen. In gebieden waar relatief veel inwoners kampen met chronische stress door problemen van bestaanszekerheid, gaat onze aandacht met name uit naar het creëren van een gezonde fysieke en sociale omgeving. Daarmee maken we gezonde keuzes en een gezond leven zo makkelijk en laagdrempelig mogelijk. Met het beschikbare budget kunnen we niet meer alle gezondheidsbevorderende en gezondheidsbeschermende initiatieven blijven steunen.
Doel: De publieke gezondheid wordt beschermd en bevorderd door een gezonde fysieke leefomgeving
Activiteiten
- We zetten gezondheid centraal in ons omgevingsbeleid
In de actualisatie van de omgevingsvisie heeft Nijmegen de ambitie op zich genomen om in 2050 een gezonde en duurzame stad te zijn. De gezonde leefomgeving heeft daarmee een prominentere plek in de omgevingsvisie. We concretiseren de visie op de gezonde leefomgeving, zodat we in het omgevingsplan beter kunnen sturen op het beschermen, bevorderen en behouden van een gezonde leefomgeving.
We zetten stappen om te komen tot een structurele en heldere werkwijze voor de Gemeente Nijmegen en de GGD Gelderland Zuid in het proces van fysieke projecten waarin gebruik wordt gemaakt van de gezondheidskundige kennis voor het realiseren van een gezonde leefomgeving. In 2025 werken we daarnaast verder aan het toegankelijk en aantrekkelijk maken van de openbare ruimte, zodat die uitnodigt tot bewegen, ontmoeten, spelen en sporten.
Doel: Inwoners kunnen zelfstandig hun leven leiden en meedoen doordat ze beschikken over voldoende zelfregie, zelfredzaamheid, veerkracht en samenredzaamheid in de vorm van sociale steun. Wanneer het nodig is, ondersteunen wij hen bij het verkrijgen of herwinnen hiervan
Activiteiten
- We zetten in op het benutten van laagdrempelig aanbod in de wijk om de Wmo toegankelijk en betaalbaar te houden.
In 2025 zorgen we voor verdere versteviging van de positie van Buurtteams Volwassenen. Per 2025 gaat de nieuwe overeenkomst voor Wmo ambulante begeleiding in. We werken door het instellen van bestedingsruimtes aan het verder terugdringen van de inzet van geïndiceerde begeleiding.
Ontwikkelingsgerichte dagbesteding wordt in 2025 aanbesteed voor nieuwe contracten per 2026. Hierin nemen we de leerervaringen vanuit de pilot indicatievrije dagbesteding mee. De pilot indicatievrije dagbesteding wordt verlengd tot en met 2025.
In 2025 wordt met twee transformatieplannen onder de titel Mentaal Gezondheidsnetwerk gewerkt met o.a. Pro Persona, Iriszorg en RIBW aan het toegankelijk en betaalbaar houden van de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) voor volwassenen. We denken mee in het verbeteren van de beschikbaarheid van laagdrempelige consultatie van GGZ-specialisten en in het beter toe leiden. Inzet is om zo preventief mogelijk te werken en om wachtlijsten tot de GGZ terug te dringen. Dit doen we met transformatiemiddelen die landelijk via de zorgverzekeraar beschikbaar worden gesteld voor het Integraal Zorgakkoord (IZA).
In 2024 startte met subsidie van ZonMW de leerplaats sluitende aanpak waarmee onze inzet voor inwoners met een psychische kwetsbaarheid lerend verder ontwikkelen. Naast uitvoeringsinstanties, zorgverzekeraar en gemeenten is daarom ook de HAN nauw betrokken. De leerplaats loopt tot en met 2027.
We bereiden ons voor op de groeiende groep 65+ inwoners van Nijmegen. We werken verder aan het integraal actieprogramma senioren, gericht op de groeiende groep 65+ inwoners van Nijmegen. Dit doen we samen met inwoners en de betrokken maatschappelijke partners. Belangrijke thema’s zijn: gezondheid, welzijn, ondersteuning, wonen, veiligheid en mobiliteit. Bij de uitvoering van het integraal actieprogramma senioren zullen we keuzes moeten maken en prioriteren. Daarnaast ondersteunen we inwoners van 65+ met praktische diensten, informatie en advies. Ouderen kunnen hiervoor terecht bij Sterker ouderenwerk. Ouderen kunnen hiervoor terecht bij Sterker ouderenwerk. We zetten de uitbreiding van de bereikbaarheid van Sterker ouderenwerk en de versterking van het ouderenadvies voort. Dit is vooralsnog alleen in 2025 mogelijk.
Doel: Vluchtelingen kunnen op een veilige en gezonde manier verblijven in onze regio en zo goed als mogelijk meedoen in de samenleving
Activiteiten
- We versterken en verduurzamen de inzet voor asiel & integratie
Dit doen we op basis van een nieuw integraal beleidskader met uitvoeringsagenda voor 2025-2028 (onder voorbehoud van besluitvorming over deze beleidsdocumenten)
- We zorgen ervoor dat we voldoen aan de Spreidingswet voor asielmigranten en we behouden voldoende opvangplekken voor ontheemden Oekraïners
Dat doen we onder meer door mee te werken aan tijdelijke noodopvang op initiatief van het COA voor de duur van 3 jaar en een locatie te realiseren voor opvang van 12 AMV-ers. We ontsluiten het bestaande aanbod in AZC’s beter, bijvoorbeeld op het vlak van sociale taallessen en faciliteren de mogelijkheid voor asielzoekers om eerder te beginnen met werk/arbeid. Voor de opvang van Ontheemden uit Oekraïne realiseren we vervangende meer duurzame opvanglocaties en een regionale zorglocatie.
- We zetten ons in om de huisvestingstaakstelling te behalen
We realiseren - binnen onze mogelijkheden en zo snel als mogelijk - passende woonruimte voor statushouders. Dat doen we onder meer door het ontwikkelen van doorstroomlocaties voor alleen gaanden, het realiseren van aanvullende flexwoningen, waarin meerdere woningzoekenden, waaronder statushouders, kunnen samenwonen, en het verkennen van een sterkere regionale samenwerking op de realisatie van huisvesting voor statushouders.
- We versterken onze inburgeringsdienstverlening en we werken verder aan het beter ontsluiten voor vluchtelingen van ons gemeentelijk aanbod.
We zorgen dat vluchtelingen zo snel als mogelijk volwaardig mee kunnen doen in de samenleving. Dat doen we door meer passend aanbod te organiseren voor jongeren en (hoogopgeleide) werkenden en de formatie bij klantregie te versterken voor een snellere intake en meer begeleiding. We verbeteren de mogelijkheden voor vroege participatie en zorgen voor passend nieuwkomersonderwijs met een nieuwe ISK-locatie en waar nodig tijdelijk nieuwkomers-onderwijs. Daarnaast onderzoeken we hoe het huidige zorgaanbod meer cultureel sensitief kan worden ingericht en verbeteren we de informatievoorziening voor vluchtelingen.
- We ondersteunen mensen zonder documenten
Ongeacht landelijke ontwikkelingen, zetten we de Bed-Bad- en Brood-voorzieningen voort voor mensen zonder documenten. Met opvanglocaties, betrokken stichtingen en vrijwilligersorganisaties zoeken we naar mogelijkheden om mensen zonder documenten meer perspectief te bieden. Daarbij kijken we naar mogelijkheden om gemeentelijk aanbod gericht op zorg, welzijn en participatie deels ook te ontsluiten voor mensen zonder documenten.
Doel: Inwoners kunnen zelfstandig wonen in een schone en geschikte woning. Ze kunnen zich in en om het huis verplaatsen en daardoor deelnemen aan de samenleving en hun sociale omgeving. Dit doen ze met voldoende eigen kracht, zelfredzaamheid, samenredzaamheid in de vorm van sociale steun. Wanneer het nodig is, ondersteunen wij hen bij het verkrijgen of herwinnen hiervan
Activiteiten
- We werken aan oplossingen om de Wmo toegankelijk en betaalbaar te houden.
We zullen de inhoud van de Wmo-ondersteuning door de gemeente tegen het licht houden. Dit doen we door het opstellen van een nieuwe verordening Wmo en Jeugdhulp die ingaat per 2026. Hierbij zal onder meer aandacht zijn voor het stimuleren van oplossingen via het eigen netwerk en wijkgerichte oplossingen.
In 2025 werken we met duidelijke opdrachten voor onze Wmo consulenten en contractpartners. Hierin houden we rekening met de ontwikkelingen rondom de toenemende instroom (vergrijzing), financiën en de kwaliteit die we willen bieden. Het doel is om de werkprocessen van indicatiestellen en herindiceren te versimpelen of te versnellen zonder dat we aan kwaliteit inleveren.
In 2024 startte de pilot voor wassen en strijken (centraal) vanuit de huishoudelijke hulp te regelen met de inzet van inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het doel van een was- en strijkservice is tweeledig: het creëren van banen en het verlagen van de druk op de huishoudelijke hulp. In 2025 besteden we de was- en strijkservice aan, waarbij we de leerervaring uit de pilot meenemen.
We starten in 2025 daarnaast met de aanbesteding hulpmiddelen en trapliften.
Ambitie :
We zorgen dat kinderen en volwassenen zo veel mogelijk in een (veilige) thuissituatie kunnen leven. We versterken inwoners en gezinnen die de basis van het bestaan niet (meer) op orde hebben of deze dreigen te verliezen
Doel: Kinderen groeien zo veel mogelijk veilig en gezond thuis op
Activiteiten
- We starten met nieuwe contracten specialistische jeugdhulp en essentiële functies
Met de inkoop van essentiële functies willen we integrale hoog specialistische zorg die landelijk niet is ingekocht, maar ook regionaal niet beschikbaar is, anders en beter organiseren. In 2025 komen hierbij contracten voor specialistische hulp en essentiële functies beschikbaar. We geven kleinschaligheid vorm (zoals ook landelijk het kader is) en voegen we integrale expertise toe bij kinderen met complexe problemen. Gezinshuizen en Pleegzorg blijven speerpunten; we zien dat het continue investering van ons vraagt om gezinshuisouders en pleegouders te werven en te ondersteunen in onze regio. Ook voegen we alternatieve vormen toe zoals Buurtgezinnen. We verwachten dat de tarieven als gevolg van deze aanbestedingen zullen stijgen, hiermee hebben we rekening gehouden in onze begroting.
Doel: Gezinnen en huishoudens die te maken hebben met onveilige situaties krijgen tijdig, passende en samenhangende hulp en bescherming
Activiteiten
- We verbreden de Proeftuin kind- en gezinsbescherming in Dukenburg
Nijmegen heeft 1 van de 11 landelijke proeftuinen kind- en gezinsbescherming. De ervaringen in Dukenburg zijn positief: er worden andere oplossingen gevonden met en voor gezinnen, met een positief effect op bijvoorbeeld onder toezichtstellingen van kinderen. Er is geen sprake van een estafette-model maar van 1 team van professionals die samen in de casus met de ouders naar veiligheid toewerken. Professionals en maatschappelijke partners zijn enthousiast. In afwachting van landelijke wetswijzigingen hebben we de ambitie om de proeftuin Dukenburg te verbreden. We onderzoeken hoe deze verbreding voor de komende jaren vorm kan krijgen.
Doel: We voorkomen huisuitzettingen, leiden toe naar zorg, werken aan het perspectief van multi-probleemhuishoudens en beperken de overlast als gevolg van dakloosheid en psychiatrische en/of psychosociale problematiek
Activiteiten
- We verbreden de doorbraakaanpak
We breiden de doorbraakaanpak uit door het gedachtegoed en de doorbraakmethodiek verder uit te rollen bij de verschillende vindplaatsen in de stad, zoals opgenomen in het coalitieakkoord. Zo trainen we onder andere de Buurtteams, het 18-18+ netwerk (TWES) en het meldpunt bijzondere zorg. Leden van het gemeentelijke doorbraakteam fungeren hierbij als ambassadeurs en aanjagers van het gedachtegoed over alle domeinen heen en worden betrokken bij concrete casuïstiek.
- We bezuinigen op Zorgaanpak voor de sekswerkers die werkzaam zijn op de tippelzone. Tevens sluiten we huiskamer de Cirkel.
Doel: Daklozen krijgen tijdelijk opvang en een perspectief op zelfstandig participeren en (zelfstandig) wonen.
Activiteiten
- We verminderen de druk op de opvang
De maatschappelijke opvang staat onder druk omdat er meer daklozen zijn. We verminderen deze druk door enerzijds meer aandacht te vragen en projecten op te starten om het wonen (al dan niet met begeleiding) te faciliteren, zoals de initiatieven Droombankje en Binder. Anderzijds doen wij dit door (tijdelijk) te zorgen voor extra opvangplekken. Daar staat tegenover dat we de winteropvang gaan inperken: we verkorten de duur met een maand en zorgen uitsluitend voor nachtopvang.
In 2025 maken we een regionale beleidsvisie op de toekomst van maatschappelijke opvang waarin wij ook de resultaten van de daklozentelling ‘Ethos Light’ verwerken. Daarnaast komt er in 2025 een regionaal plan van aanpak dak- en thuisloosheid, in navolging van het landelijke actieplan.
Doel: Inwoners die als gevolg van psychische kwetsbaarheid of jong volwassenen, die als gevolg van Licht Verstandelijke Beperking, (nog) niet in staat zijn om zelfstandig te wonen kunnen in een beschermde (woon-) omgeving zich ontwikkelen richting zelfstandig wonen en participeren
Activiteiten
- Verdere ondersteuning en hulp aan volwassenen/wonen met zorg
We actualiseren in 2025 de afspraken over regionale samenwerking rond beschermd wonen en maatschappelijke opvang en zorgen voor een regionale begroting, waarin we de rol van centrumgemeente blijven vervullen en de zorg aan de inwoners van Nijmegen (en regio) wordt voortgezet. Financiële regionale samenwerking gaat–per 2025 van start, waarin we de kosten en baten van beschermd wonen en maatschappelijke opvang met de regiogemeenten delen.
Met de nieuwe contractering beschermd wonen per 1-1-2025 streven we naar een dekkend en meer gespreid zorgaanbod binnen de regio Gelderland-Zuid. We willen zorg zoveel mogelijk dichtbij de inwoners organiseren, zoals via Beschermd Thuis. Noodgedwongen (tijdelijke) verhuizingen naar instellingen willen we voorkomen. Maar indien nodig, zijn er voldoende beschermd wonen plekken om op terug te vallen.