Wat willen we komend jaar bereiken?
Vanuit het programma Werk en Inkomen werken we aan de ambities en doelen uit de doelenboom. Onze ambities zijn: Nijmegenaren kunnen participeren en Nijmegenaren beschikken over financiële bestaanszekerheid. In dit hoofdstuk beschrijven we concreet de belangrijkste acties op deze ambities en bijbehorende doelen. Daartegenover staat dat we komende jaren fors moeten bezuinigen op het programma. Deze bezuinigingen staan beschreven in het hoofdstuk "Ombuigingen" van deze begroting. Ondanks deze bezuinigingen blijven wij ons inzetten om onderstaande doelen te bereiken, maar zullen we deze mogelijk op termijn moeten bijstellen.
Ambitie :
Nijmegenaren kunnen participeren
Doel: Meer perspectief op maatschappelijke participatie en/of duurzaam, betaald werk
Activiteiten
- We bieden vanuit de Participatiewet intensieve en integrale begeleiding aan bijstandsgerechtigden
We bieden werkzoekenden en werkgevers ook in 2025 samen met WerkBedrijf intensieve begeleiding aan. We zetten instrumenten in zoals loonkostensubsidies, jobcoaching, proefplaatsingen en/of (om)scholingen. Professionals van de gemeentelijke afdeling Inkomen, Zorg en Leerrecht, de buurtteams en WerkBedrijf werken steeds meer en nauwer met elkaar samen, ook op elkaars locatie. We stellen de Nijmegenaar centraal en hebben aandacht voor de brede, persoonlijke situatie, waarin we kijken naar bestaanszekerheid en leveren maatwerk. De participatiecoaches begeleiden en activeren bijstandsgerechtigden die (nog) niet kunnen werken. Professionals van de afdeling Inkomen, Zorg en Leerrecht (IZ&L) werken vanuit de visie Mens als Middelpunt en gaan aan de slag met het doorvoeren van verdere verbetering van (digitale) dienstverlening in het sociaal domein.
- We zorgen voor de uitvoering van het regionaal arbeidsmarktbeleidsplan ‘Klaar voor nieuwe kansen’ 2024-2027 en de uitvoering van de Dienstverleningsovereenkomst met WerkBedrijf.
Begin 2024 is regionaal het nieuwe arbeidsmarktbeleidsplan voor 2024-2027, ‘Klaar voor nieuwe kansen!’ vastgesteld. Dit plan sluit aan op actuele economische en maatschappelijke ontwikkelingen. De krapte op de arbeidsmarkt en de werkzoekenden van nu zijn hierbij leidend. We zetten actief in op dienstverlening voor specifieke groepen, zoals jongeren, statushouders, ouderen en kandidaten met een arbeidsbeperking. De begeleiding wordt geïntensiveerd, evenals de samenwerking rond de kandidaat. De bemiddeling naar werk vindt zoveel mogelijk aanbodgericht in plaats van vraaggericht plaats: de vraag van de kandidaat (en niet de werkgever) staat centraal bij de zoektocht naar passend werk. De afspraken over de dienstverlening van zowel WerkBedrijf als de gemeentelijke teams leggen we vast in de Dienstverleningsovereenkomst (DVO) 2024-2025 met WerkBedrijf en deze afspraken monitoren we.
- We continueren de Maatwerkbanen en evalueren de subsidieregeling.
We streven ernaar het aantal Maatwerkbanen de komende jaren geleidelijk op te bouwen. In 2025 willen we minimaal 8 maatwerkbanen realiseren. In 2025 bekijken we ook of de subsidieregeling Maatwerkbanen moet worden aangepast. Dit naar aanleiding van ervaringen die WerkBedrijf in 2024 opdoet. We hebben de uitvoering sinds 2024 bij WerkBedrijf belegd. We willen een goed overzicht krijgen van de relevante kosten en baten (zowel maatschappelijk als financieel) van deze maatwerkbanen voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Afhankelijk van de omvang van de budgetten werken we in 2025 toe naar verdere uitbreiding in de jaren erna.
- We geven meer aandacht en begeleiding aan inwoners die langdurig afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering.
Het project ‘Doe je mee’ wordt voortgezet tot februari 2025. We evalueren en monitoren met WerkBedrijf als uitvoeringsorganisatie de uitkomsten. In 2025 werken we aan een integratie van (onderdelen van) de Doe je mee-aanpak in onze dienstverlening (Mens als Middelpunt). We willen bijstandsgerechtigden ook na afloop van het project in beeld houden om hen te kunnen begeleiden naar werk, participatie, zorg etc.
Doel: Stimuleren en versterken van de samenwerking in de arbeidsmarktregio.
Activiteiten
- We bevorderen de regionale samenwerking in de arbeidsmarktregio.
We bereiden ons voor op de door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) voorgeschreven hervorming van de arbeidsmarktdienstverlening. Het ministerie schrijft voor dat er in 2026 in iedere arbeidsmarktregio één Regionaal Beraad moet komen. Vanuit onze rol als (centrum)gemeente zorgen we voor het faciliteren van de samenwerking en de totstandkoming van het Regionaal Beraad. De samenstelling is dezelfde als die van de Regionale Tafel Arbeidsmarkt (RTA) in onze regio, eventueel aangevuld met (private) uitvoerders, opleidingsinstituten en uitzendorganisaties.
- Wij continueren het Regionaal MobiliteitsTeam Rijk van Nijmegen en bereiden ons voor op de ontwikkeling van het Regionaal Werkcentrum Rijk van Nijmegen.
We bereiden ons voor op het opzetten van een Regionaal Werkcentrum (RWC) Rijk van Nijmegen in het kader van de hervorming van de arbeidsmarktdienstverlening in 2026. Wij hebben hierin als (centrum)gemeente een faciliterende en verbindende rol. Het RWC vervangt het Regionaal Mobiliteitsteam (RMT), Leerwerkloket en Werkgeversservicepunt UWV. In het overgangsjaar 2025 zorgen we ervoor dat de aanvullende, ontschotte dienstverlening die het RMT biedt aan werkzoekenden, werkenden en werkgevers die ondersteuning nodig hebben doorloopt.
- We coördineren de regionale aanpak jeugdwerkgelegenheid en ontwikkelen deze verder door.
We nemen onze regierol als centrumgemeente voor de regio Rijk van Nijmegen. Bij deze aanpak werken onder andere onderwijs, UWV, WerkBedrijf, team Leerrecht en RMC en gemeenten samen. De huidige aanpak is door het Rijk verlengd tot augustus 2025. We treffen voorbereidingen voor een nieuwe vierjarige aanpak en sluiten aan bij komende wetswijzigingen, waarbij de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt nog belangrijker wordt.
- We bevorderen de regionale samenwerking binnen de Groene Metropoolregio.
We trekken binnen het Human Capital Akkoord samen met de arbeidsmarktregio Midden-Gelderland en The Economic Board op om te werken aan een arbeidsmarkt die werkt. Dit doen we met name op de speerpunten ‘Leven Lang Ontwikkelen’ en ‘Activeren onbenut arbeidspotentieel’ en door een bijdrage te leveren aan het delen van informatie, kennis en kunde vanuit de partners die actief zijn binnen de arbeidsmarkt. Daarnaast wordt gekeken welke lokale of regionale projecten kunnen worden opgeschaald waardoor we meer impact kunnen maken en een groter bereik kunnen hebben met de projecten.
Doel: Verkleinen gezondheidsverschillen armoede
Activiteiten
- We versterken de samenwerking met huisartsen.
Eerder hebben we het contact met huisartsen aangehaald. We hebben webinars georganiseerd over hoe huisartsen geldzorgen kunnen signaleren, bespreekbaar kunnen maken en juist kunnen doorverwijzen. Ook zijn de financieel experts in de wijk beter op de huisartsen aangesloten. Dit zetten we door in 2025. We doen dit samen met NEO, SAN en Bindkracht10. De huisarts blijft een belangrijke vindplaats voor inwoners met geldzorgen.
- We stellen een aanpak op voor het verkleinen van gezondheidsverschillen in kwetsbare wijken en starten met de uitvoering hiervan.
We zetten ons in om de gezondheidsachterstanden van inwoners met een laag inkomen terug te dringen. We focussen hierbij op de stadsdelen Dukenburg, Hatert en Lindenholt omdat hier de gezondheidsachterstanden het grootst zijn. De input van professionals en bewoners is leidend in het opstellen van de aanpak. In 2025 wordt de aanpak met concrete acties opgeleverd en beginnen we met uitvoeren.
- We maken mondzorg toegankelijker voor inwoners met een laag inkomen.
We doen mee aan een pilot van het ministerie van VWS om mondzorg toegankelijker te maken. Hierbij werken we aan een betere dekking voor mondzorg binnen de Collectieve Aanvullende Ziektekostenverzekering (CAZ) en doelgroepgerichte communicatie over mondzorg. Ook geven we vorm aan een samenwerkingsverband tussen (sociale) tandartsen, organisaties in de stad en de gemeente om mondzorgmijding tegen te gaan bij inwoners met een laag inkomen en een basisverzekering.
- We optimaliseren de werkwijze van de CAZ.
We zetten continu in op het optimaliseren en toegankelijker maken van onze regelingen. In 2025 maken we de CAZ toegankelijker door de inkomenscontrole al bij de aanmelding te doen. Dit doen we door slim gebruik te maken van ICT-systemen en -koppelingen. Hierdoor weten inwoners gelijk waar ze aan toe zijn en komt er gedurende het jaar meer ruimte vrij voor contact met inwoners.
- We onderzoeken hoe we stoppen met roken bespreekbaar kunnen maken in financiële dienstverlening.
We experimenteren hoe we stoppen met roken kunnen bevorderen in financiële dienstverlening. De financieel experts in de wijk onderzoeken hoe ze in hun (advies)trajecten roken zonder oordeel bespreekbaar te maken om vraagverlegenheid te doorbreken. We organiseren een laagdrempelige pilot waarbij we verschillende methoden, zoals werken met beloning, toetsen.
- We bevorderen de toegankelijkheid van groente en fruit voor inwoners met een laag inkomen.
Via subsidies aan organisaties in de stad, zoals Vincentius, de Voedselhub en het Huis van Compassie, zorgen we ervoor dat inwoners met een laag inkomen toegang hebben tot voldoende groente en fruit. Ook zetten we in op nieuwe samenwerkingen met initiatieven zoals de Blauwe Tomaat om gezond voedsel toegankelijker te maken voor inwoners met een krappe beurs.
Doel: Bestrijden gevolgen opgroeien in armoede
Activiteiten
- We bieden kindregelingen aan via onze partner Stichting Leergeld Nijmegen.
Langdurig opgroeien in armoede heeft een negatieve invloed op de ontwikkeling van kinderen. Kinderen kunnen minder meedoen, wonen in een minder veilige omgeving, doen het minder goed op school en voelen zich minder waard (NJI). Onze partner Stichting Leergeld heeft een groot bereik en doet al vele jaren goed werk. We hebben de doelgroep sinds september 2023 tijdelijk uitgebreid naar 0- tot 4-jarigen, zodat ook de allerjongsten mee kunnen doen. Deze pilot loopt tot september 2025.
- We zetten in op meer en betere financiële educatie aan jongeren.
Vanaf het schooljaar 2024 – 2025 breiden we de financiële educatie voor Nijmeegse jongeren uit. We werkten al met het programma van MoneyWays voor onze Vmbo- en Havoleerlingen. Daar komt het programma van MoneyStart bij. Deze lespakketten komen terecht op scholen in het Praktijkonderwijs en Voortgezet speciaal onderwijs. Zo verbeteren we de financiële kennis van meer van onze jongeren.
Doel: Participatie bevorderen van inwoners vanaf 18 jaar
Activiteiten
- We houden onze regelingen tegen het licht
In de uitwerking van het beleidskader Financiële Bestaanszekerheid (zie doel 2.2) houden we onze regelingen tegen het licht. We kijken hoe we regelingen nog simpeler en toegankelijker kunnen maken voor inwoners. Specifiek onderzoeken we het aanbod en de inrichting van de meedoenregeling en wat we als gemeente Nijmegen verstaan onder ‘meedoen’. Maar ook onderzoeken we of het busvoordeelabonnement voldoet aan de behoeften van de gebruikers.
Ambitie :
Nijmegenaren beschikken over financiële bestaanszekerheid
Doel: Verstrekken uitkeringen en toeslagen
Activiteiten
- We starten met het uitvoeren van de wijziging van de Participatiewet.
In 2025 treedt het wetsvoorstel Participatiewet in balans in werking. De voorbereidingen uit 2024 brengen we in praktijk. Er is meer evenwicht tussen de 3 kernelementen: bestaanszekerheid, participatie en handhaving. Dat doen we door nog meer in te zetten op de menselijke maat en uit te gaan van vertrouwen.
- We vereenvoudigen de verstrekking van de individuele inkomenstoeslag
We verstrekken de individuele inkomenstoeslag ambtshalve aan huishoudens die langer dan 36 maanden een bijstandsuitkering ontvangen en bij wie geen sprake is van een wijziging in de gezinssamenstelling, fraudevordering of blokkering op de uitkering. Van deze inwoners weten we voldoende om de individuele inkomenstoeslag automatisch toe te kennen. Zij hoeven daardoor niet jaarlijks een aanvraag in te dienen en krijgen hierdoor waar ze recht op hebben.
- We zetten ons actief in om de alleenverdienersproblematiek te verkleinen
We benaderen en compenseren actief inwoners die doordat verschillende regelingen voor inkomenssteun tegen elkaar inwerken, te weinig geld hebben om van rond te komen. Dit is de zogenaamde alleenverdienersproblematiek.
Doel: Aanbieden aanvullende gemeentelijke inkomensondersteunende regelingen
Activiteiten
- We stellen onze visie en koers vast in het beleidskader Financiële Bestaanszekerheid
Het huidige beleidskader de Armoede Agenda loopt in 2024 ten einde. In 2025 stellen we het nieuwe beleidskader vast. In dit beleidskader richten wij ons op financiële bestaanszekerheid om breder te kijken dan alleen armoedebestrijding. Door zorgen over geld, structureel een te laag inkomen en de stress die daarbij komt kijken ontstaan veel meer problemen die andere levensdomeinen raken. We zetten in op de basis: voedsel, zorg en inkomen. We prioriteren mee kunnen doen, met extra aandacht voor kinderen die opgroeien in armoede. We houden het stelsel aan inkomensondersteunende regelingen tegen het licht en bepalen de vervolgstappen in het realiseren van één toegangspoort, mogelijk in de vorm van een Nijmeegse stadspas.
- We steunen de Voedselbank in hun pilot met een supermarktmodel.
Inwoners die te weinig geld overhouden om aan voedsel en kleding te besteden kunnen een beroep doen op de Voedselbank. De Voedselbank opent in november 2024 de sociale supermarkt, een Voedselbank met een supermarktconcept. Hierdoor hebben klanten meer keuze uit producten en meer flexibiliteit qua openingstijden. In 2025 monitoren we de toegevoegde waarde van een dergelijke werkwijze en steunen de Voedselbank indien nodig. We vinden het bovendien belangrijk dat ook mensen met een laag inkomen gezond kunnen eten en hebben aandacht voor voldoende groente en fruit in de voedselpakketten en de supermarkt.
Doel: Voorkomen problematische schulden
Activiteiten
- We proberen armoede- en schuldensituaties zoveel mogelijk te voorkomen
We bieden preventieactiviteiten voor Nijmegenaren met beginnende geldzorgen. Ook geven we voorlichting aan professionals bij bedrijven, de kraamzorg, scholen en de eigen organisatie. Ook werken we aan de verbetering van vroegsignalering. We werken met toegewijde Financieel Experts in de Wijk (FEW) die alleen de vroegsignalering en daaruit volgende trajecten oppakken. In het eerste contact met inwoners staat de inwoner centraal. Dat betekent dat we naast de financiële situatie, ook rekening houden met andere leefgebieden.
- We continueren het outreachend werken Financieel Expert in de Wijk
Vanaf maart 2024 is de FEW uitgebreid in Heseveld en Biezen. Daar krijgen zij veel tijd en ruimte om contact te leggen met wijkgebonden en stadsbrede organisaties. De contacten die zij leggen, moeten leiden tot een toename in aanmeldingen vanuit deze organisaties. Zo breiden we ons netwerk uit en verwachten we dat inwoners die eerder niet te bereiken waren, nu toch in contact komen met de FEW.
- We experimenteren met het toevoegen van vroegsignalen van de Belastingdienst.
Vanaf 2025 starten we een experiment met vroegsignalen van de Belastingdienst. We ontvangen maandelijks 30 signalen van de Belastingdienst over betalingsachterstanden van minimaal 500 euro. Dit kan liggen bij Toeslagen, belastingen, ondernemingen en de Douane.
- We continueren Advies aan huis
In 2022 is Bindkracht10 in Neerbosch-Oost met de aanpak ‘Advies aan huis’ begonnen. In deze aanpak krijgen bewoners van corporatiewoningen hulp aan de deur. Professionals van de formulierenbrigade en het opbouwwerk kijken wat bewoners nodig hebben en gaan het gesprek aan. De resultaten uit deze aanpak zijn positief op meerdere leefgebieden. In 2024 en 2025 verlengen we de aanpak en breiden we deze uit naar Zwanenveld, Lankforst en Meijhort. De exacte uitbreiding moet in het kader van de bezuinigingen worden uitgewerkt en mogelijk getemporiseerd.
Doel: Duurzaam uit de schulden
Activiteiten
- We continueren het Jongerenperspectieffonds.
In 2024 hebben we de eerste resultaten met het Jongerenperspectieffonds geboekt. Deze resultaten zullen we verder uitbreiden in 2025. Met het fonds kunnen we jongeren intensief begeleiden en belangrijke doorbraken forceren. Zoals het mogelijk maken van een opleiding, het vinden van een baan of een nieuwe woonruimte. We willen in 2025 ongeveer 40 nieuwe jongeren toelaten en begeleiden. In de trajecten is veel ruimte voor persoonlijk contact en behalen we resultaten op meerdere leefgebieden.
- We zetten het Ondernemerspunt Geldzorgen voort
In 2023 is het Ondernemerspunt Geldzorgen geëvalueerd. Omdat het punt pas sinds 2022 bestaat, bevatte de evaluatie niet genoeg informatie. Daarom wordt eind 2024 een nieuwe evaluatie uitgevoerd met een klanttevredenheidsonderzoek. Vooralsnog continueren we in 2025 de dienstverlening.