Investeringen

We stellen nieuwe investeringen voor met een totaalbedrag van 111,4 miljoen euro. De toelichting per investering volgt na de tabel. We doen dit voorstel in de wetenschap dat de investeringsplanning nog moet worden aangescherpt. Er zijn nieuwe investeringen meegenomen die niet kunnen worden uitgesteld. We zullen in de hiervoor beschreven aanpak de nieuwe investeringen en de huidige investeringsplanning in zijn totaliteit bezien om tot een meer realistische investeringsplanning van 90 miljoen euro per jaar te komen.

 
Veiligheid

Vervanging toezichtcamera's
In 2024 verwachten wij een  investering in nieuwe camera's (daarvoor zijn middelen beschikbaar). In 2027 verwachten wij een vervangingsinvestering van € 100.000.

Economie en toerisme

Bezoekerswebsite Into Nijmegen
De bezoekerswebsite IntoNijmegen heeft zich de afgelopen jaren kunnen doorontwikkelen tot dé online etalage van de stad met een gemiddeld maandelijks bereik van circa 100.000 unieke bezoekers. Met deze investering willen we de stadswebsite IntoNijmegen in stand houden. Het is een nieuwe investering en aanvullend op het citymarketingbudget. Het gevraagde bedrag is nodig, omdat de bijdrage vanuit het Huis van de Binnenstad aan IntoNijmegen op last van het Ondernemersfonds is ingeperkt. Dat gat moet worden opgevuld wanneer IntoNijmegen in stand gehouden moet worden. Dat is deels gedaan door de bijdrage vanuit het citymarketingbudget van € 30.000 te verhogen naar € 60.000. Maar er resteert een gat van € 50.000.

Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg

Investeringsimpuls wijkcentra
We hebben 20 wijkcentra in onze exploitatie. Meerdere wijkcentra zijn gedateerd en hebben een modernisering c.q. herinrichting van het pand nodig. Er is onderhoudsbudget voor de wijkcentra, maar dit is onvoldoende voor deze grote herinrichtingen, waarbij zowel de binnen- als de buitenkant van de wijkcentra onderhoud nodig hebben. In de komende 10 jaar willen we 5 wijkcentra herinrichten. Dat betekent dat er elke 2 jaar eentje opgeknapt wordt. Voor de komende begrotingsperiode (2025-2028) betekent dit een investeringsvraag van 2,8 miljoen euro in 2026 en 2,5 miljoen euro in 2028.

Onderwijs

Investering Aloysius
Wij zijn bezig met de bouwvoorbereidingen van de renovatie van de Aventurijn. De architect en de bouwfysisch- en installatieadviseur zijn geselecteerd middels een Europese aanbestedingsprocedure. De ramingen laten een totaal investeringsbedrag zien van 22,4 miljoen euro voor de renovatie van de Aventurijn (inclusief 10% onvoorzien). Dit is voor het onderwijs en sportgedeelte en de tijdelijke huisvesting. Bij doordecentralisatie, gemeentelijke voorwaarde voor de renovatie, betekent dit een maatwerkbedrag van 18,3 miljoen euro voor de renovatie van de Aventurijn (onderwijs, sport en tijdelijke huisvesting). De kosten zijn gestegen door bouwkostenstijging, inflatie en renteontwikkeling. Er is reeds 11,5 miljoen euro beschikbaar voor de renovatie van Hatertseweg 400, exclusief 4,0 miljoen euro voor een sportvoorziening op park Neerbosch. Er resteert een knelpunt van 6,8 miljoen euro.

Investering Gymzaal plus Park Neerbosch (Aloysius)
De huidige sportzaal op Park Neerbosch is oud en moet vervangen worden. Hier moet een gymzaal+ komen voor de VSO-school Aloysius (Voortgezet Speciaal Onderwijs). Het vervoeren van leerlingen van Aloysius naar een gymzaal elders in de stad is ongewenst omdat het hier om Speciaal Onderwijs gaat. De plus ontstaat omdat er meer leerlingen zijn dan in één zaaldeel terecht kunnen. Het gaat hier om het toevoegen van een dojo en fitnessruimte in plaats van nog een extra zaaldeel.
Voor dit project is nog een wijziging van het omgevingsplan nodig. We schatten in dat er 5,5 miljoen euro nodig is voor deze gymzaal+. Er is een krediet van 4 miljoen euro beschikbaar (uitgangspunt was gewone gymzaal). Er is dus nog 1,5 miljoen euro nodig voor de gymzaal+.

Investering Hidaya
Er is nu een tweetal scenario’s uitgewerkt voor nieuwbouw basisschool Hidaya. Door de stijgende leerlingenaantallen, bouwkostenstijging, renteontwikkeling en het niet meer combineren van de school met een sportzaal (geen dubbelgebruik) is het beschikbare krediet onvoldoende. De ramingen gaan uit van een extra investering van 6,0 miljoen euro.

Investering Hof van Holland Kinderopvang (rendabel)
Bij de nieuwe school in Hof van Holland is de wens om ook kinderopvang te realiseren. De gemeente zal dit realiseren en verhuren aan een kinderopvangorganisatie. Het betreft hier een rendabele investering.

Bereikbaarheid

Vervanging VRI's 2025
Een bedrag van 1,7 miljoen euro is nodig voor de vervanging van de VRI ’s (Verkeersregelinstallaties). Doordat VRI ’s verouderen, is de veiligheid in het geding. De gemiddelde technische levensduur van een VRI is 15 jaar. Bij het afnemen van een VRI wordt ook een onderhoudscontract met de leverancier afgesloten voor 15 jaar. Hierna is er geen onderhoud meer mogelijk door de leverancier. Om de maximale levensduur van 15 jaar te handhaven zou bij een VRI-arsenaal van 115 VRI’s, ongeveer 8 VRI’s per jaar moeten worden vervangen.

Parkeergarage Waalfront (rendabel)
We willen ondergrondse parkeergarages realiseren in het Waalfront. Deze worden openbaar toegankelijk. Bewoners krijgen een abonnementsrecht bij de aankoop/huur van hun woning. Bewoners en bezoekers maken gebruik van dezelfde garage. Zo gaan we zo efficiënt mogelijk om met de beschikbare ruimte. Het gaat om in totaal 720 parkeerplaatsen.

Openbare ruimte

Aanvulling Vernieuwingsgolf Openbare Ruimte, totaal 22 miljoen euro
In de Stadsbegroting 2023 is in totaal 18 miljoen euro toegekend voor het vernieuwen van openbare ruimte in Nijmeegse wijken. De voorbereiding van deze vernieuwing, zoals bijvoorbeeld de aanbesteding en het komen tot een definitief ontwerp, blijken bijna twee jaar in beslag te nemen. Pas na twee jaar kan overgegaan worden tot uitvoering, de spreekwoordelijke schop in de grond.
Met de beschikbaar gestelde financiën kunnen we één grote buurt (Kanunniken- en Rechtersbuurt) en twee kleinere buurten (Spoorbuurt en Kinderdorp Neerbosch) van volledig nieuw ingerichte openbare ruimte voorzien. Uit andere budgetten worden ook bijdragen geleverd, zoals GRP (gemeentelijk rioleringsplan) en Klimaatadaptatie. Het beschikbare budget van 18 miljoen euro wordt dus volledig ingevuld met deze drie buurten.

Indien wij pas bij de nieuwe coalitieonderhandelingen een claim in zouden dienen voor de volgende buurten, dan leidt dit tot vertraging bij de uitvoering. De voorbereidingen kunnen dan pas in 2026 beginnen en de uitvoering zal op zijn vroegst in 2028 aanvangen. Wij vragen de gemeenteraad daarom om financiële middelen toe te kennen, zodat wij de volgende buurt(en) voor kunnen bereiden en daarna uitvoeren.
Bij de coalitieonderhandelingen hebben wij een berekening voorgelegd waaruit bleek dat we 10 miljoen euro per jaar nodig hebben voor de vernieuwingsgolf. Voor deze coalitieperiode zou dat dus 40 miljoen euro zijn. Wij stellen daarom voor 22 miljoen euro toe te kennen.
Alleen op deze manier kunnen wij de continuïteit in vernieuwing van de openbare ruimte waarborgen en samen blijven werken bij toekomstige ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld de aanleg van een warmtenet of de vernieuwing van hele woonwijken door woningcorporaties.  

Investeringsbudget woonmilieuverbetering
Woonmilieuverbeteringen zijn voornamelijk vergroenings-/ leefbaarheidsprojecten in de stad die vanuit bewoners worden geïnitieerd. Maar ook een bijdrage aan de vervangingsgolf en hittestressprojecten worden hiermee bekostigd. Alle vergroening is noodzakelijk om de stad voor te bereiden op de toekomst. De gevraagde € 250.000 staat in het coalitieakkoord en is vorig jaar weggestreept. Dit heeft in college en raad debat opgeleverd en daar is besloten het voorstel voor 2024 te repareren (amendement “Een fijne buurt, straat en samenleving? Investeer dan in woonomgevingsverbeteringen”). Richting de raad is aangegeven dit structureel te herstellen.

Cultuur en Cultureel Erfgoed

Investering aanvullend krediet schouwburg

Het bestaande krediet voor de renovatie van de schouwburg bedraagt 24,715 miljoen euro en is gebaseerd op een programma van eisen uit 2021. In renovatieprojecten van rijksmonumenten, zoals de schouwburg, kennen ramingen in de voorfase nog een grote mate van onzekerheid. De daadwerkelijke situatie wordt pas bekend als tot diep in installaties en constructie kan worden gekeken.

In de voorbereiding wordt met de inzet van experts een betere inschatting van de noodzakelijke ingrepen en van de kosten gemaakt. Het programma van eisen is doorgerekend en geverifieerd. Dat betekent dat door meerdere partijen is gerekend aan de benodigde investering voor de renovatie op basis van de laatste inzichten uit onderzoek en technisch advies. Met die inzichten komt de raming van de benodigde investering ongeveer 15,5 miljoen euro hoger uit dan het krediet uit 2021.  De hogere kosten zijn het gevolg van een aantal zaken:

• noodzakelijke aanpassingen aan het gebouw zijn gedetailleerder in beeld;
• hogere bouwkosten als gevolg van indexering (circa 5 miljoen euro);
• sloopkosten (circa 1 miljoen euro);
• meer vierkante meters nodig om het programma van eisen in het gebouw te laten passen, zoals ruimtes voor artiesten, verkeersruimten, garderobe verplaatsen naar de kelder;
• vervanging installaties door duurzamere concepten (warmte en elektriciteit-installaties, circa 2,6 miljoen euro);
• inrichting buitenruimte (circa 1,1 miljoen euro, hier was beperkt rekening mee gehouden);
• vaste en losse inrichting waaronder ook theatertechnisch (circa 1,8 miljoen euro, deels niet opgenomen in 2021);
• bijkomende kosten en onvoorziene kosten stijgen mee met prijsstijging en met het hogere aantal vierkante meters ( circa 5,5 miljoen euro).

Er wordt onderzocht of er mogelijkheden zijn om de investering in de renovatie deels door subsidies gedekt te krijgen. Voor de meeste subsidies geldt dat we daarvoor verder in het proces moeten zijn met zicht op realisatie (fase omgevingsvergunning). Ook wordt voor de inrichting van de buitenruimte de aansluiting gezocht bij de ingrepen in de infrastructuur en openbare ruimte, die in het kader van de gebiedsontwikkeling van het Stationsdistrict op stapel staan. Aangezien er nog vele risico’s in het project zijn en de daadwerkelijke situatie pas bekend wordt als tot diep in installaties en constructie kan worden gekeken, ramen we het benodigde bedrag op 15,5 miljoen euro. In de fasen van Voorlopig Ontwerp en Definitief Ontwerp, respectievelijk eind september 2024 en eind februari 2025, zijn de ramingen nog concreter.

Voorbereidingskrediet bibliotheek Dukenburg
Winkelcentrum Dukenburg wordt compleet vervangen en er worden woningen toegevoegd. Het OV-knooppunt en de openbare ruimte worden aangepakt. De huidige plek van de bibliotheek belemmert de nieuwe indeling van het winkelcentrum. Deze moet verplaatst worden naar een andere plek. Om dit uit te zoeken, is een voorbereidingskrediet nodig van 2 maal € 100.000. Het is een complexe opgave, omdat we niet zelf gaan bouwen, maar het mee moet in de herstructurering van het winkelcentrum inclusief woningbouw. We verwachten daar meer expertise op te moeten inhuren. Dit betreft een ambitie uit het coalitieakkoord.

Voorbereidingskrediet renovatie Lindenberg
Het gebouw is 50 jaar oud en moet gerenoveerd of vervangen worden. De locatiestudie is afgerond en adviseert een vervolgonderzoek te doen op de huidige plek van de Lindenberg. Hiervoor is een voorbereidingskrediet nodig van € 100.000.

Sport

Ophoging bulkkrediet vervanging toplagen kunstgrasvelden (aanvulling op K000194)

Jaarlijks ontvangt programma Sport budget voor de toekomstige vervanging van de toplagen van de kunstgrasvelden op de gemeentelijke buitensportaccommodaties. Met de toekomstige uitbreiding van het kunstgrasareaal (jeugdveld op sportpark Vossenpels) en de toplaagrenovatie van de atletiekbaan (sportpark Brakkenstein) is ophoging van het bestaand budget noodzakelijk om in de toekomst de vervanging van de toplagen te kunnen (blijven) betalen. Met betrekking tot voetbal dienen we rekening te houden met een geïndexeerde vervangingsprijs (over 10 jaar circa € 500.000 en over 20 jaar circa € 550.000). Om dit te kunnen bekostigen hebben we jaarlijks gemiddeld € 52.000 extra financiële middelen per veld nodig. Vanwege de aanleg van een jeugdveld gaan we uit van 50%, wat betekent circa € 25.000.  Met betrekking tot de atletiekbaan dienen we rekening te houden met een toekomstige totale renovatie. Hiervoor is (uitgaande van een totale kostenpost t.b.v. een totale renovatie van 1,8 miljoen euro) gemiddeld € 90.000 per jaar noodzakelijk aan extra financiële middelen om de totale renovatie over 20 jaar te kunnen bekostigen. Kortom, het jaarlijks bulkkrediet dient opgehoogd te worden met € 115.000 (€ 25.000 + € 90.000).

Ophoging krediet Sportzaal Marie Curiestraat

In de stadsbegroting 2022-2025 is budget gereserveerd voor de realisatie van de sportzaal aan de Marie Curiestraat. De nieuwbouwplannen van Basisschool Hidaya bieden hiervoor een (natuurlijk) geschikt moment om de verouderde gymzalen aan de Marie Curiestraat en Heidebloemstraat 201 te vervangen door de nieuwbouw van een sportzaal (twee zaaldelen). Hiermee is concreet sprake van behoud van het aantal zaaldelen in dit gebied (conform toekomstige behoefte). Het betreft een integrale benadering: voor onderwijshuisvesting gelet op de nieuwe locatie voor BS Hidaya, voor sport een gewenste vervanging van twee gymzalen door sportzaal (met behoud aantal zaaldelen), aangezien een sportzaal ruimte technisch meer mogelijkheden biedt voor breedtesport. De locatie aan de Heidebloemstraat 201 kan daarnaast ontwikkeld worden. Door een inmiddels nieuwe prognose van de leerlingenaantallen van Hidaya is echter gebleken dat een combinatie van beide functies (school en sportzaal) aan de Marie Curiestraat ruimtelijk niet verantwoord is vanwege de beperkte ruimte. Een ruimtelijke verkenning is gestart naar alternatieve scenario’s. Door prijsstijgingen door vertraging, hogere kosten voor afname grond en hogere bouwkosten is circa 1 miljoen euro aanvullend budget noodzakelijk voor de realisatie van de sportzaal.

Sportpark Vossenpels (kunstgras jeugdveld)

De druk op de voetbalvelden in Nijmegen Noord, specifiek sportpark Vossenpels, is groot. Naar aanleiding van de motie ‘de voetbal of legpuzzel’ is onderzoek gedaan naar de ruimtelijke en financiële haalbaarheid van het realiseren van extra speelcapaciteit op sportpark Vossenpels. Op basis hiervan is de conclusie dat (in ruimtelijke zin) de aanleg van een extra jeugdveld, binnen de bestaande grenzen van het sportpark, deze extra (gewenste) speelcapaciteit realiseert. Hiermee creëren we extra ruimte voor de (toekomstige) jongste jeugd. Hiervoor is een investeringskrediet nodig van € 400.000.

Wonen en stedelijke ontwikkeling

Asbest
Doordat de gemeente Nijmegen een relatief oude vastgoedportefeuille heeft, hebben we meerdere panden in bezit waar asbest in verwerkt is. Het budget is nodig om in komende jaren het saneren van asbest (wettelijke taak) op natuurlijke vervangmomenten (zoals bij grote verbouwingen of het uitvoeren van onderhoud) te continueren. Wij verwachten dat er voor de periode 2025-2026 een budget van € 500.000 per jaar nodig is om de in die periode benodigde saneringen uit te kunnen voeren.

Centrumzijde centraal station
In het BO MIRT (Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport) besluit van november 2020 is voor het project Centrumzijde Station Nijmegen in totaal 108 miljoen euro beschikbaar gesteld. Dit bedrag bestaat uit bijdragen van I&W (Infrastructuur en Waterstaat), provincie, gemeente en NS. Gemeente Nijmegen heeft destijds 10,5 miljoen euro toegezegd. De provincie Gelderland 35 miljoen euro.
De genoemde bedragen zijn niet geïndexeerd. Nu we de verkenningsfase afronden en in het najaar besluiten de planvormingsfase in te gaan, is het nodig de financiële haalbaarheid aan te tonen. Daarvoor moet de dekking worden geraamd tot en met de uitvoering en realisatie in 2032. Indexering van de gemeentelijke bijdrage als ook de compensatie door ons als gemeente van het provinciale deel (provincie weigert zelf nog iets extra’s te doen) vraagt om een extra bijdrage van 7 miljoen euro.
In het risicoprofiel van de gebiedsexploitatie Stationsdistrict (nieuwe naam) is 14 miljoen euro opgenomen gekoppeld aan de risico’s van het project Centrumzijde. Nu de indexering noodzakelijk is, willen we de raming in het risicoprofiel activeren.

Dukenburg winkelcentrum en gebiedsaanpak

De gebiedsaanpak is van essentieel belang voor het voorzieningenniveau en de leefkwaliteit van Dukenburg en Lindenholt en het tegengaan van achteruitgang. Met de beoogde toevoeging van 500 woningen bereiken we een betere differentiatie in de woningvoorraad (2/3 betaalbaar) en doorstroming.  Het winkelcentrum kan bovendien een functie vervullen voor de nieuwe bewoners aan de andere zijde van het kanaal/Winkelsteeg.
Zodoende kan de huidige omgeving van het winkelcentrum getransformeerd worden naar een goed functionerend sociaal veilig gebied waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en kunnen verblijven. Daarbij rekening houdende met aspecten zoals klimaatadaptatie met goede aansluitingen op bus en treinvervoer.
Deze kans ontstaat mede door de verkregen rijksmiddelen uit het mobiliteitsfonds en mogelijk rijksmiddelen in het kader van de WoningBouwImpuls (WBI). Gezien de gewenste ontwikkelingen is het noodzakelijk om afspraken vast te gaan leggen met particuliere ontwikkelaren, eigenaren en overige partners.  Daartoe is het noodzakelijk om zekerheid te hebben over gemeentelijke investeringsmiddelen.  Afhankelijk van de toekenning van de WBI gaat het om 10 à 12 miljoen euro.

Afslag 38 en aanpak rotonde Stationsstraat
In het kader van de gebiedsontwikkelingen Goederenvervoersknoop is met Overbetuwe en de provincie al in 2017 het initiatief opgepakt om te kijken naar de verkeersstructuur ‘Afslag 38’. Daarbij is duidelijk geworden dat ook de rotonde Stationsstraat inclusief een groot deel van de fietsinfrastructuur Grifdijk aangepakt moet worden. Dit om vastlopen van toekomstig verkeer te kunnen voorkomen.
Het project Afslag 38 is van belang voor een goede verkeersdoorstroming en voorkoming van filevorming op de A15. Dat betekent dat meerdere partijen zich verantwoordelijk voelen voor de opgave. De verkeersontsluiting Afslag 38 levert ook een aanzienlijk bijdrage in de verkeersafwikkeling van aanpalende bedrijventerreinen. Alleen al de Grift is goed voor circa 800 nieuwe arbeidsplaatsen.
De kosten van de verbetering van de verkeersstructuur Afslag 38 zijn in 2023 geraamd op 32 miljoen euro.
Inmiddels is door partijen voor de aanpak van de Afslag 38 een bedrag van 28 miljoen euro gereserveerd. Dit is inclusief de BO MIRT bijdrage van het Rijk. De verdeelsleutel:
-   Nijmegen 8,4 miljoen euro;
-   Overbetuwe 7,2 miljoen euro;
-   Provincie 8 miljoen euro;
-   Rijk 4,3 miljoen euro.
De aanpak van de rotonde staat feitelijk los van genoemde gebiedsontwikkelingen; het probleem van de verkeersafwikkeling van de rotonde bestaat al een paar jaar en is eigenlijk een beheerverantwoordelijkheid. Maar om verkeersingrepen op elkaar af te stemmen, is besloten om de rotonde in de projectscope mee te nemen
In de GREX is hiervoor 6,4 miljoen euro beschikbaar terwijl 8,4 miljoen euro vereist is.

Griftdijk herinrichting
De toenemende verkeersdrukte op de Griftdijk leidt tot problemen op het gebied van verkeersveiligheid en leefbaarheid. Een projectteam heeft de afgelopen 1,5 jaar een verkenning gedaan naar een mogelijke herinrichting van (een groot gedeelte) van de Griftdijk (te weten vanaf rotonde Oude Groenestraat/Keizer Hendrik-VI singel tot aan Margaretha van Mechelenweg). Gezien de toename aan klachten en onverantwoorde verkeerssituaties worden we ertoe aangezet dit op te lossen.

Verduurzaming vastgoedportefeuille
Om de ambities rondom de verduurzaming van de vastgoedportefeuille uit te kunnen blijven voeren, verwachten wij voor de komende twee jaren 5 miljoen euro nodig te hebben (2,5 miljoen euro in 2025 en 2,5 miljoen euro in 2026). Wij verwachten met dit budget de verduurzamingsstappen, gekoppeld aan de natuurlijke vervangmomenten in deze periode, uit te kunnen voeren. Hierbij merken we wel op dat netcongestie een risico kan vormen voor het tempo van de uitvoering van de maatregelen.

Investeringsruimte

We hebben een meerjarige doorrekening gemaakt van de afschrijvings- en rentelasten (kapitaallasten) van eerder door uw raad beschikbaar gestelde kredieten, de tot en met 2023 gerealiseerde investeringen en de nieuwe investeringen. Rekening houdend met technische aanpassingen en areaaltoename geeft dat het volgende beeld.

De afgelopen jaren laten zien dat er veel vertragingen zijn in het realiseren van investeringen. Investeringen worden veelal later gerealiseerd en daardoor schuiven de jaarlasten van die investeringen (rente en afschrijving: de kapitaallasten) ook op in de tijd. Daardoor ontstaan jaarlijks voordelen (onderuitputting), doordat begrote kapitaallasten niet worden gerealiseerd (1e Voortgangsmonitor 2023 en Stadsrekening 2023: totaal 5,5 miljoen euro; 1e Voortgangsmonitor 2024: 6 miljoen euro). Vanuit dat perspectief is het - vooruitlopend op de eerder toegelichte aanscherping van de investeringsplanning - opportuun dit verwacht voordeel in de begroting op te nemen. Daarom nemen we vanaf begrotingsjaar 2025 een stelpost onderuitputting op van 5,5 miljoen euro per jaar. Het beschikbare budget voor kapitaallasten is daardoor 5,5 miljoen lager.
Vanaf het jaar 2025 zien we een oplopend verschil tussen het beschikbare budget en de benodigde kapitaallasten. We verwachten, zoals hiervoor toegelicht, dat de benodigde kapitaallasten op basis van de ervaring van de afgelopen jaren lager zullen liggen. We streven ernaar dat de verdere aanscherping van de investeringsplanning (zie tabel 'doelstelling effect bijstelling investeringsplan')het verschil tussen beschikbaar en benodigd verder zal reduceren tot nihil.